W dzisiejszym podcaście dowiesz się dlaczego rozejście mięśnia prostego brzucha pojawia się w każdej ciąży. Zrozumiesz jakie objawy powinny Cię zaniepokoić i jak ocenić swój brzuch. Pokażę Ci jakie czynniki będą predysponowały do powstania rozejścia i jak możesz zadbać o profilaktykę w ciąży. Ten odcinek powinna odsłuchać każda kobieta w ciąży!
Transkrypt
Cześć! Z tej strony Adrianna Grobelna-Krajcer, to jest dziewiąty odcinek podcastu,
a dzisiaj będziemy rozmawiać o rozejściu mięśnia prostego brzucha w ciąży.
Pelvismed. Zadbaj o swoje zdrowie intymne na każdym etapie życia.
Zanim w ogóle zaczniemy mówić o rozejściu mięśnia prostego brzucha, musisz wiedzieć czym jest mięsień prosty brzucha. No i mięsień prosty brzucha to jest ten mięsień, który najczęściej potocznie jest zwany sześciopakiem albo kaloryferem. To jest mięsień, który rozpoczyna się na wysokości wyrostka mieczykowatego, czyli okolice mostka i schodzi w dół w kierunku spojenia łonowego. Mięsień brzucha jest złożony z dwóch płatów. Tak jakbyś to sobie wyobraziła, mamy prawy i lewy płat mięśnia. No i te dwa płaty są połączone tzw. kresą białą. Kresa biała to jest tak naprawdę taki szew, który łączy właśnie te dwa elementy mięśnia prostego brzucha. No i mięsień prosty brzucha w tej kresie właśnie będzie się delikatnie rozchodził w ciąży, do czego zaraz sobie przejdziemy. Mięsień prosty brzucha ma określoną funkcję. Jest zginaczem, czyli generuje zgięcie tułowia, czyli przyciąga klatkę piersiową, albo jest w stanie unieść nogi i miednice.
No i teraz najważniejsza rzecz, którą bym chciała to jej powiedzieć, żeby nie siać paniki na wstępie tego podcastu. Musisz pamiętać, że rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży jest normą i pojawi się praktycznie u każdej kobiety mniej więcej na okolicy 35 tygodnia ciąży. Co więcej, ten rozejście mięśnia prostego brzucha nie jest tylko domeną kobiet, bo nie wiem czy wiesz, ale rozejściu również może ulec mięsień brzucha u mężczyzn, a także u dzieci. Właśnie bardzo często u maluszków pacjentki widzą takie brzuszki, no i fizjoterapeuci dziecięcy również pracują z brzuchami u dzieciaczków. No i teraz jak to wygląda? Wyobraź sobie, że jesteś w ciąży, dziecko rośnie, macica rośnie, no i ten brzuch musi ustąpić rosnącemu dziecku. Brzuch rozchodzi się w takim, można powiedzieć, najsłabszym elemencie, czyli właśnie w okolicy kresy białej. Czyli wyobraź sobie, że ten szef zaczyna powolutku puszczać, no i dzięki temu brzuch może się otwierać.
Tak jak mówiłam, jest to normą w okolicy 35 tygodnia ciąży, natomiast jeżeli my mamy pacjentkę, dajmy na to w 24 tygodniu ciąży i widzimy, że tam brzuch już się mocno otwiera, to rozejście już jest wyraźne, no to musimy wprowadzić delikatną aktywację, delikatną profilaktykę, żeby tą panią ustrzec przed dużym rozchodzeniem się mięśni brzucha po porodzie. Co może gdzieś tam ciebie niepokoić, jeżeli chodzi o rozejście? Co będzie takim objawem świadczącym, że rozejście możliwe, że już u ciebie się pojawiło, to na pewno brzuch, który układa się w taki stożek. Może ty już to widziałaś, na przykład jak stoisz albo odchylasz się do tyłu, albo jesteś w wannie i chcesz się położyć gdzieś tam w kierunku na plecy do tyłu i widzisz, że nad brzuchem, który już jest gdzieś duży, okrągły, pojawia się taki stożek. No i od razu powiem, bo to pacjentki moje często myślą, że to jest dziecko, czyli że dziecko wystawia jakąś część ciała, jakiś element ciała, rączkę, nóżkę, to tutaj rozwijmy ten mit, to nie jest dziecko, to jest właśnie ciśnienie śródbrzuszne, które wychodzi przez osłabioną tkankę kresy. Tak więc pierwszy objaw, który gdzieś tam powinien budzić twój niepokój, to jest wystający stożek w wysokości przeważnie, tak najczęściej jako pacjentek to widzimy, od mostka do pępka.
Kolejnym objawem, który gdzieś tam może cię zaniepokoić, jest właśnie dość mocno wystający pępek. No i pępek też w ciąży, on się troszeczkę, można tylko powiedzieć, rozleje, rozejdzie gdzieś tam na boki, ale jeżeli widzi, że on już na niepokojący sposób wystaje, co więcej, jeżeli pojawia się jakiś ból w okolicy pępka, no to jest to sygnał znowu, że warto by było się wybrać do fizjoterapeuty. Kolejnym właśnie takim objawem, który gdzieś musicie zaniepokoić, jest ból w obszarze od mostka do spojenia łonowego, wrażenie rwania, wrażenie jakiegoś pieczenia, jest to też sygnał o rozchodzeniu się krasy białej. No i teraz zastanówmy się, jeżeli już wiemy, że każda kobieta w ciąży to rozejście będzie miała, no to czy są jakieś czynniki, które mogą nas predysponować do pojawienia się tego rozejścia szybciej niż jest to przewidywane.
Na pewno bardzo dużą rolę będzie odgrywać twoja postawa ciała. To jak ty stoisz, to jak ty siedzisz w ciąży, będzie miało wpływ na napięcie mięśni brzucha, na zwiększanie ciśnienia w jamie brzusznej, a w konsekwencji właśnie na powiększenie się tego rozejścia mięśnia prostego. Tak więc pierwsza rzecz, zadbaj o prawidłową postawę ciała. Istotnym tutaj faktem jest ogólne napięcie, ale wszystkich, nie tylko mięśnia prostego brzucha, wszystkich mięśni brzucha przed zajściem w ciążę. Bardzo często rozejście dotyczy kobiet, które aktywnie gdzieś tam trenowały brzuch, ale skupiały się na przykład tylko na mięśniach zewnętrznych. Czyli ich trening brzucha polegał tak naprawdę na wykonywaniu dużej ilości brzuszków, a była gdzieś tam pominięta może stabilizacja głęboka. Czyli nie aktywowały pacjentki mięśnia poprzecznego brzucha. To też jest właśnie częsta przyczyna rozejścia mięśnia prostego w ciążę. U tych kobiet bardzo często widzimy nieprawidłową pracę mięśni dna miednicy, ponieważ mięśnie dna miednicy, one będą nam właśnie współpracować z mięśniem poprzecznym brzucha, tworząc ten cały system stabilizacji głębokiej, potocznie zwanym właśnie KOR.
Przyczyną rozejścia może być również nieprawidłowa praca oddechowa. Czyli sposób w jaki ty oddychasz również będzie miał znaczenie jeżeli chodzi o rozejście. Jeżeli ty masz w przewadze tor brzuszny, to może się okazać problematyczne. Dodatkowo zwiększone ciśnienie jamy brzusznej będzie wygenerowywało większe rozchodzenie się mięśni brzucha. Tak więc z tym też, jeżeli masz pewne wątpliwości, możesz pracować z fizjoterapeutą.
No nie bez znaczenia na pewno jest samo dziecko. Czyli masa dziecka, ogólne ułożenie dziecka w macicy to będzie miało wielkie znaczenie. Na pewno również fakt czy jest to ciąża pojedyncza czy też mnoga. Wiadomo dwójka dzieci, trójka dzieci będzie zajmowała więcej miejsca w brzuchu no i też będzie wymagała po prostu większej ilości miejsca. A co za tym idzie, brzuch musi się wtedy troszeczkę bardziej otworzyć. Na pewno kolejnym takim czynnikiem będzie aktywność fizyczna, którą podejmujesz w ciąży. No i tak jak się mówi, że te aktywności fizyczne nie powinny być jakoś specjalnie modyfikowane przez okres ciąży. Czyli jeżeli trenowałaś coś przed zajściem w ciąże, to ginekolodzy bardzo często mówią, że możesz taką formę ruchu kontynuować w ciąży o ile się przy niej dobrze czujesz. Jest to jak najbardziej prawdą, ale na przykład ja bym tutaj pacjentkom moim już na pewno nie zlecała wykonywania dużej ilości treningów brzucha w ciąży. Są pewne ćwiczenia na brzuch, które w ciąży możesz wykonywać jako formę profilaktyki, ale na pewno odpuszczamy klasyczne brzuszki, na pewno odpuszczamy gdzieś tam skosy, intensywne deski, planki. To będą ćwiczenia, które tak naprawdę mogą pogłębiać rozejście mięśnia prostego. Czyli wydawać by się mogło, ćwiczę brzuch, a tak naprawdę okazuje się, że ta kresa może się troszeczkę bardziej w tym momencie otwierać. Tutaj jeżeli już mamy pacjentkę, u której widzimy, że jest problem z rozejście mięśnia prostego, no to takiej kobiecie też bym raczej nie zleciła dźwigania ciężarów w treningu. Czyli nie mówię, że ona nic nie może podnieść, bo będzie to oczywiście kłamstwo i przesadą, no ale na pewno nie powiedziałabym jej, żeby ona w ciąży, dajmy na to, robiła przysiady z 60-kilogramową sztangą. Tak więc ewentualna redukcja ciężarów w treningu siłowym. Może mieć także znaczenie na rozejście charakter pracy właśnie twojej, no bo nie każdy ma ten komfort, że w ciąży faktycznie może jeść na zwolnienie. Część kobiet będzie dość długo pracowała w ciąży, no i jeżeli jest to praca fizyczna, w której ty właśnie będziesz dużo dźwigać, przerzucać, przepychać jakieś ciężary, w trakcie dźwigania również zwiększa się ciśnienie w jamie brzusznej, w jamie miednicy i to też będzie potęgowało rozejście mięśnia prostego. Tak więc jeżeli ty wiesz, że na przykład twoja praca zmusza cię do dźwigania, warto było wybrać się do fizjoterapeuty, który pokaże ci jak prawidłowo dźwigać, jak robić to ergonomicznie i jak aktywować przy tym mięśnie brzucha i mięśnie dna miednicy i to będzie też fenomenalna profilaktyka, jeżeli chodzi właśnie o kresy. Z kolei jeżeli masz pracę siedzącą, też musisz zwrócić uwagę na swoją postawę ciała, zwrócić uwagę na to, żeby, ja zawsze mówię, nie leżeć na brzuchu, czyli nie spędzać 8 godzin w pracy w takiej pozycji zwieszonej, praktycznie leżącej, no bo to też będzie nam zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej. Na pewno znaczenie mają tak naprawdę wszystkie struktury wokół brzucha, czyli to co mówiłyśmy, mięśnie dna miednicy, ale również przepona, ale również powięź piersiowo-lędźwiowa, czyli jeżeli wiesz, że masz problemy z kręgosłupem, że twój odcinek lędźwiowo-krzyżowy bardzo często jest napięty, że jakieś bóle się tam gromadzą, to warto byłoby popracować nad rozluźnianiem tego obszaru, co też będzie dawało troszeczkę więcej luzu w brzuchu.
No i kolejnym bardzo istotnym czynnikiem jest fakt, czy dana pacjentka, dana kobieta zna takie podstawowe zasady profilaktyki, czyli to jak wstawać, jak się kłaść na łóżko. Tutaj od razu mówię, staramy się zawsze w ciąży, ale też po porodzie oczywiście, uczyć się wstawania bokiem, czyli jeżeli dostajesz hasło, komendę, wstajemy, czy to z łóżka, czy to z maty, to nie zrywasz się do przodu tworząc brzuszek, tylko zawsze elegancko kładziesz się na bok i spokojnie przechodzisz sobie do siadu. Jeżeli kładziesz się na plecy, no to nie lecisz jak długa do tyłu, tylko znowu kładziesz się na boczek i spokojnie turlasz się na plecy.
Warto zwrócić uwagę na kaszel i kichanie i w tym momencie delikatnie przytrzymać brzuch ręką, a tak jakbyś chciała brzuch ściągnąć delikatnie do środka i głowę obrócić w prawą lub lewą stronę. Najważniejsze, żeby nie kichać nie kaszleć w przód. Istotne jest także zakaz parcia, czyli omijanie parcia w trakcie oddawania stolca, w trakcie oddawania moczu. Tak więc przy wypróżnieniu zwróć uwagę na lekkie uniesienie nóg do góry. Tutaj warto wykorzystać sobie takie podnóżki, które może masz dla dziecka, że wyciągnęło do umywalki. Jak nie, to w każdym sklepie taki podnóżek jesteś w stanie sobie zakupić, a właśnie bardzo fajnie minimalizuje to konieczność parcia w trakcie wypróżnienia. No i właśnie ta ergonomia dźwigania, czyli to co już mówiłyśmy wcześniej.
Na pewno również na rozejście mięśnia prostego będą narażone bardziej kobiety, które są po prostu w kolejnej ciąży. Te powłoki brzuszne jednak z każdą ciążą kolejną są troszeczkę słabsze. Oczywiście pytanie, bo jeżeli pacjentka zajęła się tą kresą po pierwszym porodzie, to możliwe, że ten brzuch jest bardzo ładnie i elegancko przygotowany. No ale liczyć się trzeba z tym, że brzuch w kolejnej ciąży prawdopodobnie będzie większy, no bo tak faktycznie jest. Kresa ulegnie lekko większemu rozciągnięciu, tak więc i na przykład rozejście mięśnia prostego może pojawić się po prostu na wcześniejszym etapie. Tutaj też na pewno narażone na rozejście będą bardziej pacjentki, w których pierwsza ciąża jest powyżej 35 roku życia. Jednak zmienia się troszeczkę jakość tego kolagenu, jakość tkanki łącznej jest też słabsza, więc i większe ryzyko rozchodzenia się kresy, rozchodzenia się mięśnia prostego. No i jeżeli mamy tutaj na pokładzie pacjentki, które często chorują, jakieś rodzaje infekcji, górne drogi oddechowe, częsty kaszel, alergia, kichanie, to też będzie zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej i doprowadzać do szybszego rozejścia, tak więc ta profilaktyka, o której była mowa, delikatnie ściągam brzuch rękoma, odwracam, rotuję głowę do boku, tutaj też się fenomenalnie sprawdzi.
No to wiesz już, jak wygląda rozejście, co możecie za niepokoić, co może być taką bezpośrednią przyczyną rozejścia mięśnia prostego brzucha, no to teraz jeszcze musisz się dowiedzieć, co z tym przede wszystkim zrobić. Czyli rozejście mięśnia prostego może być zdiagnozowane przez ginekologa, jak najbardziej tak, może być zdiagnozowane przez położną, bardzo często też tak się dzieje, również nieraz fajni trenerzy personalni też podpowiadają kobietom, że może masz do czynienia z rozejściem, ale przede wszystkim tutaj znowu fizjoterapeuci uroginekologiczni, ja zawsze zalecam pacjentkom taką pierwszą wizytę w ciąży na etapie drugiego trymestru ciąży, my już wtedy sobie wstępnie oceniamy powłoki brzuszne, pomimo, że macica wtedy nie jest duża, to już widzimy jaka jest praca mięśni brzucha, już widzimy jaka jest ciągłość tkanki, więc można na przykład zaplanować sobie kolejną wizytę spokojnie, dajmy na to na przykład na 32 tydzień ciąży. Ale jeżeli na przykład widzimy, że ta kresa się faktycznie niebezpiecznie otwiera i rozejście jest większe niż byśmy chciały na dany tydzień ciąży, no to warto u takiej pacjentki, u takiej kobiety wykonać aplikację kinesiotapingiem.
Kinesiotaping może kojarzycie to są takie kolorowe plastry, które często właśnie sportowcom się nakleja na barki, może w telewizji widziałyście, i my plastry kinesiotape stosujemy jak najbardziej, żeby delikatnie utrzymać napięcie właśnie mięśnia prostego brzucha, poprawić napięcie brzucha i utrzymać tę kresę w ryzach. Taping jest jak najbardziej bezpieczny w ciąży, jest hipoalergiczny, może być stosowany właśnie w ciąży i po porodzie, jest bezpieczny dla ciebie, jest bezpieczny dla dziecka, jest wodoodporny, tak więc jest bardzo fajną metodą, którą my sobie wykorzystujemy w ciąży. A żeby jeszcze sobie życie ułatwić, no to ja pacjentki przeważnie oklejam raz, uczę jak taki taping wykonać, bo to nie jest nic skomplikowanego, no i potem kobieta może się tak naprawdę do końca ciąży oklejać regularnie sama, wykonując tylko sobie przerwy w aplikacjach, na przykład na wizytę u ginekologa, na USG, albo na KTG. Tak więc bardzo fajna i prosta metoda.
Na koniec jeszcze można by tutaj wspomnieć ewentualnie o doborze pozycji do porodu, bo jeżeli mamy pacjentki z niewielkim rozejściem, no to wszystkie pozycje porodowe oczywiście będą dla Was jak najbardziej dostępne, ale jeżeli wiemy, że już brzuszek w ciąży jest duży, jest duże rozejście, może jest to ciąża bliźniacza, kobieta podchodzi do porodu naturalnego, warto byłoby pomyśleć, że niektóre pozycje mogą to rozejście zwiększać. I tutaj mam na myśli na przykład pozycje w klękach podpartych. I to nie chodzi o to, że ty masz w nie nie wchodzić, bo tutaj oczywiście grawitacja powoduje ściąganie ciężaru macicy, wód płodowych dziecka w kierunku ku dołowi, czyli ku właśnie pępkowi, ale na przykład można by tak to wykombinować, że uczymy partnera jak taki brzuch w momencie porodu w takiej pozycji Tobie odciążyć. Z wykorzystaniem chust, z wykorzystaniem szalików, ręczników, jest to wszystko do zrobienia, tylko tutaj znowu zalecałabym jednak konsultację u fizjoterapeuty, który przed porodem przygotuje i Ciebie, i partnera na taką indywidualność.
Dzisiaj to będzie wszystko, myślę. Wiecie bardzo już dużo na temat rozejścia mięśnia prostego w ciąży. Przede wszystkim nie bójcie się rozejścia, pamiętajcie, że to jest fizjologia, że to jest norma, nierozerwalny element bycia w ciąży. Jedyne co wymaga kontroli i sprawdzenia, czy w dalszym ciągu jest to tylko i wyłącznie fizjologie. Korzystajcie z pomocy fizjoterapeutów. Ja Was zachęcam oczywiście tutaj do zadawania pytań. Zapraszam niezmiennie na moje pozostałe kanały, bloga Fizjoterapia na Szpilkach, gdzie rozejście już też zostało omówione, Instagrama, gdzie też znajdziecie dużo relacji, codziennych wpisów, postów oraz oczywiście jeżeli będziecie miały ochotę umówić wizytę, zobaczyć jak Wasza kresa wygląda, sprawić swoje brzuchy w ciąży na stronę gabinetu pelvismed.com, gdzie wszystkie dane kontaktowe znajdziesz na pewno. Dziękuję serdecznie i do usłyszenia w kolejnym podcastie.