Pani Kasia chodzi do toalety 17 razy dziennie. Obowiązkowo oddaje mocz przed każdym wyjściem z domu. Zna na pamięć rozkład toalet w centrum handlowym i wszystkie wyjazdy lub wycieczki, planuje uwzględniając dostępność toalet na trasie. Kiedyś dojeżdżała do pracy komunikacją miejską, ale obecnie w obawie przed brakiem toalety, jest zmuszona jeździć samochodem, aby skrócić czas dojazdu. Jeżeli wie, że przez dłuższy czas nie będzie miała dostępu do toalety, drastycznie ogranicza picie płynów na kilka godzin przed wyjściem. Brzmi znajomo? Czy Twoim życiem również rządzi pęcherz moczowy? Jeżeli tak, to usiądź wygodnie i poznaj prawdopodobną przyczynę swoich dolegliwości!
Przypadłość, o której mowa to pęcherz moczowy nadaktywny (ang. Overactive Bladder, OAB). Nadakywność pęcherza moczowego jest powszechnym problemem i wzrosła do rangi choroby społecznej. Aktualnie szacuje się, że na OAB choruje 2,9 miliona dorosłych Polek (17,8% kobiet)!
O pęcherzu moczowym nadaktywnym, możemy mówić kiedy występują poniższe objawy:
Parcie naglące – nagła, silna potrzeba oddania moczu. Może przebiegać z popuszczeniem moczu lub bez. Jeżeli objawom parcia towarzyszy popuszczenie moczu, to mamy do czynienia z parciem naglącym mokrym. Natomiast jeżeli popuszczenie moczu się nie pojawia, to mówimy o parciu naglącym suchym. Należy dodać, że pęcherz może dawać sygnał parcia, nawet wtedy kiedy nie jest w pełni wypełniony moczem.
Częste wizyty w toalecie w ciągu dnia – prawidłowa częstotliwość oddawania moczu w ciągu dnia, to około 7-8 razy.
Nykturia (częstomocz nocny) – potrzeba oddania moczu budzi Cię częściej niż 1 raz w ciągu nocy.
Przyczyną występowania parć naglących jest nadaktywność mięśnia wypieracza, który kurcząc się daje silną potrzebę oddania moczu. Przedwczesny odruch mikcji jest wyzwalany jeszcze w fazie gromadzenia moczu w pęcherzu. W normalnej sytuacji, parcie związane z wypełnieniem pęcherza moczowego, informuje Cię, że musisz oddać mocz, ale jesteś w stanie odwlec to w czasie. Kiedy znajdziesz się w dogodnych warunkach, sama świadomie zadecydujesz, że chcesz oddać mocz, a Twój mózg wyśle sygnał do skurczu wypieracza i opróżnieniu pęcherza. U osób cierpiących na OAB, dochodzi do zaburzenia pętli mózg – wypieracz.
Diagnostyka pęcherza nadaktywnego opiera się w dużej mierze na dokładnie przeprowadzonym wywiadzie. Lekarz lub fizjoterapeuta będzie zadawał pytania dotyczące częstotliwości oddawania moczu w ciągu dnia jak i w nocy. Warto, zawczasu przygotować odpowiedzi na te pytania. Kolejnym punktem jest wykluczenie infekcji pęcherza moczowego oraz chorób neurologicznych. Diagnostyka OAB opiera się również na badaniu urodynamicznym. W takim badaniu jesteśmy w stanie stwierdzić czy dochodzi do nadreaktywności mięśnia wypieracza, czy mechanizm cewki moczowej pracuje prawidłowo oraz czy pęcherz moczowy opróżnia się w pełni. Warto wykonać także badanie usg, które pokaże czy nie dochodzi do zalegania moczu w pęcherzu po mikcji (oddaniu moczu). Badanie urodynamiczne jest zlecane przez lekarza – urologa lub uroginekologa.
Jeżeli masz podejrzenia, że OAB może dotyczyć Ciebie, spróbuj wypełnić dzienniczek mikcji przed pierwszą wizytą u lekarza lub fizjoterapeuty. Jest to najprostsza metoda diagnostyczna, która doskonale obrazuje częstotliwość oddawania moczu, ilość moczu, gubienie moczu, natężenie parcia oraz ilość wypijanych płynów w ciągu doby.
Co robić kiedy zapada diagnoza? Musisz zdać sobie sprawę z tego, że Twój styl życia w dużej mierze wpływa na objawy OAB. Warto zrezygnować z produktów spożywczych zawierających kofeinę np.: kawa, herbata, cola. Soki owocowe, napoje gazowane i alkoholowe również przyczyniają się do pogłębienia objawów. Spróbuj odstawić cytrusy oraz pomidory. U wielu Pacjentek zmiana stylu żywienia przynosi znaczącą ulgę. Pod żadnym pozorem nie rezygnuj z ilości przyjmowanych płynów! To, że drastycznie zmniejszysz podaż płynów, nie wpłynie na zniknięcie parć naglących. Jest to najczęściej popełniany błąd wśród kobiet zmagających się z parciami.
Zastosuj tzw. „trening pęcherza”. Jego celem jest zwiększenie odstępów czasowych między kolejnymi wizytami w toalecie. Trening pęcherza polega na odroczeniu wizyty w toalecie, pomimo występowania parcia na pęcherz. Dokładne parametry treningu powinny być dobrane indywidualnie, na podstawie wyników dzienniczka mikcji. Daje on świetne wyniki w połączeniu z prawidłową aktywacją mięśni dna miednicy.
W opanowaniu OAB pomaga farmakoterapia. Powszechnie stosuje się leki antycholinergiczne, których działanie obniża pobudliwość mięśnia wypieracza. W niektórych przypadkach istnieje możliwość odstawienia leków po określonym czasie stosowania.
Kolejną metodą leczenia jest ostrzykiwanie mięśnia wypieracza toksyną botulinową. Efektem tego zabiegu jest zmniejszenie parć naglących i zdolność do dłuższego utrzymania moczu w pęcherzu. Minusem tego zabiegu, jest konieczność powtórzenia procedury ostrzykiwania co kilka miesięcy.
Warto także spróbować stymulacji nerwów krzyżowych stymulatorem wszczepionym w pośladek oraz przezskórnej stymulacji tylnego nerwu piszczelowego.
Walcz o postawienie diagnozy, dociekaj, szukaj specjalistów którzy pomogą Ci wdrożyć odpowiednie leczenie farmakologiczne i zachowawcze. Nie pozwól aby pęcherz moczowy przejął kontrolę nad Twoim życiem! Jeżeli masz jakiekolwiek pytania do artykułu – zadaj je w komentarzu.
Źródła:
- M. Jóźwik, P. Szymanowski. Uroginekologia. Algorytm postępowania terapeutycznego. Polskie Towarzystwo Uroginekologiczne. Wydawnictwo Echokompendium. 2019
- IUGA. International urogynecological association.
