Zostałaś mamą. Wszystko idzie zgodnie z planem. Laktacja się rozkręca, komunikacja z dzieckiem nabiera tempa, zaczynasz rozumieć na co płacze Twój maluch, ogólnie – lepiej być nie mogło. Aż tu nagle ni stąd ni zowąd dopada Cię potworny ból w okolicy kciuka… Brzmi znajomo?
Kciuk matki lub zespół de Quervaina, dotyka wiele kobiet w okresie noworodkowym dziecka. Będzie się to wiązało z szeregiem powtarzalnych ruchów wykonywanych w trakcie dnia jak np. podnoszenie dziecka, podtrzymywanie główki w trakcie karmienia czy w późniejszym okresie – chwytanie dziecka pod pachy. A jak wiemy, mamy nie są w stanie wyeliminować tych czynności, ponieważ są konieczne w trakcie opieki nad małym dzieckiem.
Zespół de Quervaina to tak na prawdę stan zapalny ścięgien mięśni prostowników palców dłoni, a przede wszystkim mięśni kciuka. Ból będzie pojawiał się głównie w trakcie ruchu prostowania i odwodzenia kciuka, czyli taki ruch jakbyś chciała pokazać kciukiem OK.
Do przyczyn występowania kciuka matki mogą również przyczynić się urazy w obrębie nadgarstka, zmiany zwyrodnieniowe kości, stany reumatoidalne lub blizny występujące w tym obszarze. Jako ciekawostkę dodam, że jest to częsta dolegliwość osób, które spędzają dużo czasu scrollując ekran swojego telefonu lub wysyłając znaczną ilość smsów. W trakcie obsługi telefonu, staraj się wykorzystywać także inne palce.
Jakie dolegliwości mogą Ci towarzyszyć?
- ból w trakcie ruchu prostowania i odwodzenia kciuka (jak np. przy utrzymywaniu główki dziecka)
- ból uciskowy w okolicy wyrostka rylcowatego (miejsce zagięcia w trakcie ruchu)
- ból może promieniować wyżej w kierunku przedramienia
- obrzęk i ucieplenie okolicy nadgarstka
- zaczerwienie okolicy kciuka
Gdy już zdiagnozowano u Ciebie kciuk matki, to na samym początku powinnaś wyeliminować przyczynę powstawania bólu, czyli w naszym przypadku podnoszenie dziecka. Wydaje Ci się to niemożliwe? Masz rację, dlatego proponujemy Pacjentkom stosowanie miękkich ortez usztywniających okolicę nadgarstka. Orteza niestety utrudni Ci funkcjonowanie z bobasem, ale zabezpiecza Twój nadgarstek przed dalszym postępowaniem schorzenia.
Jeśli wiesz, że orteza u Ciebie się nie sprawdzi, to fizjoterapeuta może zaproponować Ci wykorzystanie aplikacji kinesiotape. Kinesiotaping będzie trzeba zmieniać co około 5 dni. Noszenie jednej aplikacji przez dłuższy czas nie ma sensu, ponieważ tejping traci swoje właściwości elastyczne i nie stabilizuje kciuka. Jest to metoda praktyczniejsza z punktu widzenia zachowania ruchomości w ręce, ale nie u każdej mamy okaże się wystarczająca.
Warto pamiętać, że kciuk matki jest stanem zapalnym, więc w pierwszych dobach można sięgnąć po zimne okłady lub krioterapię. Pozwoli to złagodzić objawy stanu zapalnego. Jeśli posiadasz tak zwane coldpacki, to stosuj je 3-4 razy dziennie, po 5-10 minut jednorazowo, przez pierwsze 2-4 dni występowania objawów. Pamiętaj żeby absolutnie nie kłaść lodu bezpośrednio na skórę. Zawsze wykorzystuj materiałowe osłonki lub ściereczkę kuchenną.
W trakcie wizyty, fizjoterapeuta zastosuje szereg technik terapii manualnej, aby zmniejszyć Twój ból i przywrócić zakresy ruchu w stawach. Po takiej terapii możesz czuć chwilowe pogorszenie objawów, które powinno ustąpić po około 2 dniach.
Dodatkowo zleci Ci wykonywanie ćwiczeń rozluźniających jak np. rolowanie okolicy przedramienia. A gdy minie stan ostry, zaproponuje Ci ćwiczenia wzmacniające tę okolicę nadgarstka.
Jeśli nie karmisz, możesz dodatkowo skonsultować się z lekarzem ortopedą, który zleci Ci stosowanie leków z grupy NLPZ. Ich zadaniem jest zmniejszenie stanu zapalnego i odczuć bólowych. Jeśli ta metoda nie przyniesie efektów, to warto spróbować wstrzyknięcia kortykosteroidów do pochewki ścięgnistej.
Na sam koniec należy dodać, że jeśli po ustąpieniu objawów, nie zmienisz swojej ergonomii pracy lub techniki dźwigania dziecka, to za jakiś czas ból może nawracać. Dlatego bardzo istotne jest wzmocnienie mięśni jako zwieńczenie procesu terapii.
