Czy zdarza Ci się odczuwać ciężkość w pochwie? Może masz wrażenie wysuwania się czegoś na zewnątrz lub poczucie ciała obcego o kształcie jajka / śliwki w kroczu? Może wydaje Ci się, że od pewnego czasu w pochwie jest czegoś więcej, a przy tym odczuwasz bóle dolnego odcinka kręgosłupa? Są to najczęściej zgłaszane symptomy wśród Pacjentek diagnozowanych z obniżeniem narządów. Dzisiaj dowiesz się co kryje się za tym określeniem, jaki narząd może się obniżyć i kto powinien diagnozować powyższe problemy. Miłej lektury!
Obniżenie narządów jest dość częstą przypadłością, nie tylko poporodową. Aby zrozumieć problem należy zacząć od fizjologii, czyli objaśnienia sytuacji absolutnie prawidłowej. Nasze narządy ustawione są w określonych miejscach w przestrzeni ciała. Na cele dzisiejszego wpisu, skupimy się głównie na narządach miednicy mniejszej: macicy, pęcherzu moczowym i cewce moczowej oraz odbytnicy, ale pamiętaj, że inne organy również mogą uleć obniżeniu. Spójrz na rysunek poniżej.
Wspomniane narządy mają swoje systemu podporowe i zawieszeniowe. Są utrzymywane i wspierane z każdej strony, a ustawienie jednego organu wpływa na położenie innych. Narządy miednicy mniejszej są podtrzymywane od dołu przez grupę mięśni dna miednicy. Od góry są zawieszone na strukturach więzadłowych, natomiast między sobą są oddzielone tkanką powięziową. Jeżeli wszystkie elementy stabilizujące pracują prawidłowo, to mamy do czynienia z odpowiednim ustawieniem narządów. Jeżeli, któryś element zawodzi, to cała układanka się sypie i pociąga za sobą inne struktury. Możemy porównać to do statku zacumowanego w porcie.Statek od dołu unosi się na wodzie, ale od boków jest utrzymany przez liny cumujące. Jeżeli liny pękną lub zostaną rozciągnięte – statek opada na dno. Jeżeli zabierzemy mu podporę w postaci wody – również tonie. Podobnie przedstawia się sytuacja z Twoimi narządami.
Teraz czas na odrobinę nomenklatury medycznej:
Obniżenie pęcherza moczowego możesz odnaleźć w opisach badań pod hasłem cystocele. Obniżenie odbytnicy to rektocele, jelita cienkiego to enterocele, natomiast obniżenie cewki moczowej to urethrocele. Obniżyć również może się macica. Pamiętaj, że sama pochwa nie ulega obniżeniu. To narząd „wpada” do pochwy!
Diagnostyką obniżeń narządów powinien zająć się lekarz, mowa tu o ginekologu lub uroginekologu. Fizjoterapeuci uroginekologiczni również badają przezpochwowo, natomiast nasze badanie nie jest tak dokładne jak badanie z wykorzystaniem wzierników dwułyżkowych u lekarza. Obniżenie narządu powinno być opisane w czterostopniowej skali. Nie będę tutaj dokładnie omawiać tego podziału, ponieważ tym zajmiemy się w oddzielnym poście dotyczącym terapii. Natomiast powinnaś wiedzieć, że nie każdy ginekolog zwróci uwagę na obniżenie narządów. Dla niektórych lekarzy, obniżenie jest czymś naturalnym po porodzie. Pamiętaj, że nie musi tak być! Nie musisz godzić się z tym stanem!
Kiedy może dojść do obniżenia się narządów:
W ciąży – w trakcie trwania ciąży dochodzi do zwiększenia się ciśnienia w jamie brzusznej i jamie miednicy. Dzieje się tak z racji na rosnącą macicę i zmianę postawy ciała ciężarnej. Wzrost ciśnienia powoduje wzmożony nacisk na mięśnie dna miednicy doprowadzając do rozluźnienia mięśni. Rosnąca macica wymusza rozciągnięcie się więzadeł, na których wisi. Mowa tu głównie o więzadłach krzyżowo-macicznych i obłych macicy. Warto o tym pamiętać jeżeli wydaje Ci się, że poród cięciem cesarskim stanowi pełną protekcję przed obniżeniem narządów. 9 miesięcy ciąży i tak robi swoje!
Po porodzie siłami natury – kluczową rolę odgrywa długość drugiej fazy porodu, tzw. fazy partej. Czym dłużej przemy, tym mocniej rozluźniają się nasze mięśnie dna miednicy. Warto zaznaczyć, że porody błyskawiczne, gdzie faza parta trwa np. 4 minuty, też nie są dobre dla dna miednicy. Faza parta przy pierwszym porodzie, bez podania znieczulenia zewnątrzoponowego, nie powinna przekroczyć 2 godzin. Tutaj nie bez znaczenia jest waga dziecka, pozycja w której rodzisz i umiejętność dostosowania oddechu.
Przy dużej nadwadze i otyłości – u osób otyłych również dochodzi do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.
U osób chorujących na astmę, alergików, palaczy zmagających się z kaszlem palacza – gdy intensywnie kichasz lub kaszlesz, nadwyrężasz swoje mięśnie dna miednicy, które jak już wiesz stanowią podporę dla narządów. W trakcie kaszlu/kichania, spróbuj wykonać rotację tułowia (kaszleć w bark lub łokieć) i aktywnie napiąć swoje mięśnie dna miednicy. Zminimalizuje to rozciągnięcie mięśni.
U kobiet trenujących intensywnie siłowo – w tym punkcie należy zaznaczyć, że nie u każdej kobiety dźwigającej ciężary dojdzie do obniżenia narządów! Problem może pojawić się u osób nieświadomych prawidłowej pracy mięśni dna miednicy w trakcie dźwigania. Treningi siłowe powodują zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej. Jeżeli potrafisz aktywować swoje dno miednicy przed podniesieniem sztangi lub kettla, to prawdopodobnie nie narazisz się na obniżenie. Jeżeli nie masz zielonego pojęcia o czym mówię, a uczęszczasz na treningi Crossfit i w martwym ciągu podnosisz 120kg, to zgłoś się do fizjoterapeuty uroginkologicznego w swojej okolicy, w celu oceny mięśni i instruktażu.
U kobiet trenujących sporty skocznościowe i biegowe – powtarzalne podskoki takie jak na batutach i trampolinach osłabiają dno miednicy. Podobny efekt daje trening biegowy wykonywany na twardym podłożu, w nieodpowiednio dobranym obuwiu. Negatywne efekty takich aktywności, zobaczą ponownie jedynie te kobiety, które nie wiedzą jak prawidłowo pracować ze swoim dnem miednicy.
U kobiet w okresie menopauzy – zaburzenia gospodarki hormonalnej (obniżony poziom estrogenu) występujące w tym czasie, powodują spadek jakości tkanki łącznej, która buduje min. mięśnie, ścięgna i powięzi. Czyli nasze podpory narządów.
U kobiet z defektem budowy kolagenu, uwarunkowanym genetycznie.
Jak widzisz przyczyn zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej może być wiele, ale większość powstaje w momencie powtarzanego i długotrwałego zaburzenia ciśnienia w jamie brzusznej i miednicy. Pociesza nas fakt, że większość obniżeń można cofnąć lub zminimalizować ich objawy. Już dziś zacznij od wykluczenia głównej przyczyn, które zostały opisane powyżej. W kolejnym artykule przedstawię Ci możliwe metody terapii i profilaktykę. Zapraszam niebawem!
