Badania naukowe mówią, że około 50% kobiet w ciąży doświadczy bólu kręgosłupa na pewnym etapie ciąży. Dzisiaj o tym jaki jest ten ból, skąd się bierze i co możesz zrobić sama na początkowym etapie pojawienia się dolegliwości.
Jakikolwiek ból możemy podzielić pod kątem czasu trwania objawów. Ból ostry jest krótki i przeważnie mija po około 1 miesiącu. O bólu przewlekłym mówimy w sytuacji gdy objawy utrzymują się ponad 3 miesiące. W ciąży przeważnie dochodzi do bólu ostrego, dlatego dzisiaj na nim skupiamy swoją uwagę.
Ból ostry pełni niesamowicie istotną funkcję w naszym organizmie, a mianowicie informuje głowę o pewnym zagrożeniu płynącym z receptorów ciała np. poważnym uszkodzeniu. Nasz organizm reaguje na taki ból nagłą reakcją stresową. Zastanów się co czujesz kiedy się stresujesz? Dochodzi do przyspieszenia oddechu, hiperwentylacji, podniesienia ciśnienia krwi i tętna. Jest to regulowane przez nasz autonomiczny układ nerwowy, a konkretnie jego współczulną część, która szykuje nas do walki i ucieczki. W międzyczasie dochodzi do zwiększenia wydzielania hormonów stresu takich jak: kortyzol, adrenalina i noradrenalina. Stres, który pojawia się w momencie ostrego bólu, może doprowadzić nawet do chwilowej analgezji, czyli znieczulenia. Twój odbiór bólu może być zaburzony. Pamiętaj żeby w takiej sytuacji nie szaleć z intensywną aktywnością fizyczną, ponieważ nie czujesz realnego bólu.
Na wstępie musisz zrozumieć skąd właściwie bierze się ból dolnego odcinka kręgosłupa w ciąży. Główną przyczyną pojawienia się bólu kręgosłupa u kobiety ciężarnej jest drastyczna zmiana postawy ciała, którą już pewnie zauważyłaś. Powiększenie powłok brzusznych wymusza przesunięcie się środka ciężkości ciała o 2 cm w przód. Aby zachować równowagę, konieczne jest powiększenie lordozy lędźwiowej i szyjnej oraz kąta przodopochylenia miednicy. Pogłębiona lordoza lędźwiowa wiąże się z wzmożonym napięciem dolnych mięśni grzbietu i mięśni zginających stawy biodrowe, co z kolei prowadzi do bólu tej części kręgosłupa.
Dodatkowo winowajcą okazuje się pewien hormon, który jest niezbędny żeby przygotować Twoje ciało do porodu. Mowa tu o relaksynie, która wpływa na rozluźnienie więzadeł oraz stawów. Nadmierna ruchomość stawów krzyżowo-biodrowych również wpływa na pojawienie się bólu. W tym miejscu pojawia się stan zapalny , a Ty możesz odczuwać ból punktowy albo promieniujący do nogi poprzez pośladek. Ból może zwiększać się w leżeniu na plecach, w trakcie obrotu z boku na bok lub w staniu na jednej nodze.
Zaczynimy od tego, że w momencie kiedy dopada Cię ostry ból pleców w ciąży, nie warto panikować. Stres i wszystkie z nim związane objawy, będą tylko potęgować Twoje wrażenia bólowe. Postaraj się podejść do sprawy na zimno i opanować emocje. Wiesz już, że ból spotyka 50% ciężarnych i nie znaczy nic złego. Ba! Co więcej, prawdopodobnie nawet wiesz co jest przyczyną bólu. Oczywiście nie należy go bagatelizować.
Wiem, że częstą reakcją na ból jest leżenie i odpoczynek. Ale jeśli kiedykolwiek bolały Cię plecy i Twoją pierwszą reakcją było „wyleżeć” ból, to wiesz, że będzie Ci się już później ciężko podnieść z łóżka. Leżenie plackiem opóźnia Twoją regenerację. Znajdź ruch, który nie będzie zwiększał bólu. Może będzie to delikatne kołysanie miednicą, kręcenie małych kółek na piłce fitball, a może przenoszenie nóg do boku w leżeniu na plecach. Postaraj się unikać ćwiczeń w staniu na jednej nodze, one mogą potęgować ból. Absolutnie, nie musisz ograniczać spacerów. Prawdopodobnie będziesz zmuszona do rezygnacji z długich marszy, ale wskazane jest chociażby spacerowanie po mieszkaniu. Wykonuj kilka takich spacerów dziennie, nie muszą być długie. Byle się ruszyć.
W przypadku ostrego bólu kręgosłupa, musisz zadbać o nawodnienie organizmu. Woda przenosi substancje w Twoim ciele, które są niezbędnym elementem procesu zdrowienia. Staraj się pilnować płynów i pić minimum 2.5 l wody dziennie. W tym czasie ogranicz kawę.
Twoje ciało potrzebuje paliwa żeby mogło uruchomić procesy regeneracji. Zadbaj o racjonalne żywienie. Ogranicz cukry proste czyli słodycze i niezdrowych przekąsek. Unikaj żywności wysoko przetworzonej i tłuszczy trans. Jeśli będąc w ciąży palisz papierosy lub spożywasz alkohol, co jest oczywiście kategorycznie zakazane, to czym szybciej wyeliminuj je z diety.
Wiele osób w momencie bólu pleców sięga po termofor lub poduszkę elektryczną i ogrzewa miejsce bólu. Nie zawsze będzie to dobrym pomysłem, ponieważ intensywne ogrzewanie może zwiększyć stan zapalny. Żeby doznać ulgi lepiej sprawdzi się np. ciepła kąpiel, która spowoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zmniejszenie napięcia mięśni. Czyli podsumowując ciepło jak najbardziej tak, ale nie gorące ogrzewacze.
W ostrym bólu warto żebyś odnalazła pozycję, która będzie łagodzić objawy. W przypadku bólu dolnego odcinka kręgosłupa w ciąży, prawdopodobnie będzie to leżenie na boku. Zwróć uwagę żeby wypełnić przestrzeń między kolanami oraz pod brzuchem, wykorzystując do tego np. rogala ciążowego. Równie dobrze sprawdzi się tutaj zwinięta kołdra. Jeśli natomiast jest Ci wygodnie w leżeniu na plecach, to spróbuj umieścić tego samego rogala pod kolanami. Nogi zgięte w kolanach będą wpływały na rozluźnienie pleców. Jest to istotne, ponieważ najlepszą regenerację zapewniasz swojemu ciału podczas snu. Jeśli ból nie pozwoli Ci spać, to nici z odpoczynku.
Możesz pomóc sobie na szybko robiąc prostą autoterapię. Znajdź piłeczkę do mobility lub do tenisa ziemnego. Ustaw piłeczkę w dowolnym punkcie na pośladku i dociśnij ją swoim ciężarem ciała do ściany. Poruszaj się uginając i prostując nogi w kolanach. Piłeczka zmniejsza napięcie mięśni pośladkowych, które bardzo często napinają się w przypadku bólu pleców.
Podane na początku przyczyny bólu, nie zawsze muszą sprawdzić się u wszystkich. Dlatego bardzo ważne jest żebyś udała się do fizjoterapeuty, który między innymi sprawdzi skąd pochodzi ból i co jest jego bezpośrednią przyczyną. Terapia manualna powoduje zniesienie objawów podniesionego stanu zapalnego. Fizjoterapeuta wykorzystuje szereg technik, które mają wpływ zarówno na tkankę miękką czyli mięśnie jak i kości. W trakcie wizyty możesz zostać oklejona plastrami kinesiotape. Są to bawełniane plastry, których celem jest przedłużenie efektu terapii lub potocznie mówiąc, zastąpienie rąk terapeuty. Wiedząc to, warto nie smarować pleców tłustymi kremami lub maściami, bezpośrednio przed wizytą. Osobiście kocham ruch i usprawniam ludzi nie tylko terapią manualną, ale również ruchem. Moje Pacjentki zawsze wychodzą z gabinetu z zaleceniami do domu i ćwiczeniami, którymi mają utrwalić efekt pracy na kozetce. Musisz zrozumieć, że skuteczność terapii to praca 50/50 fizjoterapeuty jak i Twoja własna.
Pamiętaj, że w prawidłowo przebiegającej ciąży, możesz śmiało korzystać z fizjoterapii jak i masaży. Ale polecam w tym celu szukać fizjoterapeutów uroginekologicznych lub osób, które na co dzień pracują z kobietami w ciąży.
Zobacz iloma metodami łagodzenia bólu dysponujesz. Oczywiście życzę Ci, żebyś znalazła się w tych szczęśliwych 50% ciężarnych, które nie doświadczą bólu pleców! Ale jeśli Ci się przydarzy, to mam nadzieję, że będziesz spokojniejsza i pewniejsza w swoim działaniu.
Pamiętaj, że moje treści są również dostępne w formie podcastu. Odcinek na temat bólu pleców możesz odsłuchać zarówno na Spotify, Apple Podcasts i YouTube.
